Η Ενεργειακή Ομάδα περιηγείται με τη συνοδεία του/της υπεύθυνου/ης εκπαιδευτικού στους χώρους του σχολείου με στόχο τη συγκέντρωση δεδομένων για το ενεργειακό προφίλ του σχολείου και την καταγραφή τους στα προτεινόμενα φύλλα εργασίας.

Αρχικά, επισκέπτεται το λεβητοστάσιο και ενημερώνεται για τον τρόπο λειτουργίας του καυστήρα, το είδος του καυσίμου που χρησιμοποιεί, την τελευταία συντήρησή του, τη θερμοκρασία στην οποία είναι ρυθμισμένος ο θερμοστάτης του, τις ώρες λειτουργίας του. Επίσης, καταγράφει τα θερμαντικά σώματα όλου του σχολείου, τις θέσεις, τον αριθμό, την πιθανή αυτονομία τους καθώς και τη δυνατότητα αυξομείωσης της έντασης.

Στη συνέχεια, πραγματοποιεί την καταγραφή όλων των ηλεκτρικών συσκευών του σχολείου συμπεριλαμβανομένων και των λαμπτήρων. Αξιολογεί την κατανάλωσή ενέργειας των συσκευών μαθαίνοντας να διαβάζει τις ενεργειακές ετικέτες τους.

Έπειτα,  πραγματοποιεί περιήγηση και έλεγχο σε όλες τις αίθουσες και χώρους του σχολείου έχοντας στη διάθεσή της τα όργανα μέτρησης που βρίσκονται στις εκπαιδευτικές βαλίτσες (θερμόμετρο, φωτόμετρο, μετρητής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, μετρητής CO2) για τη μέτρηση της θερμοκρασίας, της φωτεινότητας των χώρων, της ποιότητας του αέρα και της κατανάλωσης ενέργειας των ηλεκτρικών συσκευών του σχολείου.

Η επεξεργασία των δεδομένων δίνει τη δυνατότητα στην Ενεργειακή Ομάδα να εξάγει συμπεράσματα για το προφίλ θερμοκρασίας του σχολείου και να αξιολογήσει τη χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος στο σχολείο.

Η περιήγηση αυτή επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα με στόχο να καταγραφεί η πορεία των δεδομένων κατά τη διάρκεια του προγράμματος.

Τέλος η Ενεργειακή Ομάδα πραγματοποιεί έρευνα σε μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς σχετικά με:

α) τη θερμική άνεση των χώρων, καταγράφει δηλαδή θετικά ή αρνητικά σχόλια σχετικά με: 

• τη θερμοκρασία, την ποιότητα του αέρα, το φωτισμό στις σχολικές αίθουσες και σε άλλους χώρους, 
• τη γνώμη τους σχετικά με τη χρήση ηλεκτρικών συσκευών και εξοπλισμού,
• τη γνώμη τους σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας πριν γίνει οποιαδήποτε παρέμβαση στο σχολείο.

β) σχετικά με το πώς «λειτουργούν» το σχολικό κτίριο οι χρήστες του:

• Μέθοδοι αερισμού δωματίων,
• Μέθοδοι ρύθμισης της θέρμανσης,
• Χρήση ηλεκτρικών συσκευών, ιδιαίτερα των λαμπτήρων και εξοπλισμού

Ενέργειες και υλικά και για την ολοκλήρωση του βήματος

Ενέργειες:

• Ο/η υπεύθυνος/η εκπαιδευτικός παραλαμβάνει την Ενεργειακή Βαλίτσα με τα όργανα μέτρησης (πρωτόκολλο παράδοσης) και την επιστρέφει μετά από μια εβδομάδα έχοντας ελέγξει την πληρότητά της (πρωτόκολλο παραλαβής).
• Ο/η υπεύθυνος/η εκπαιδευτικός αναρτά στην Πλατφόρμα του προγράμματος τα συμπληρωμένα φύλλα εργασίας καθώς και φωτογραφίες από τη περιήγηση της Ενεργειακής Ομάδας.

Φύλλα εργασίας:

• 5.1 ΦΕ Μέτρηση της θερμοκρασίας στο σχολείο (πατήστε εδώ)
• 5.2  ΦΕ Μέτρηση φωτισμού στο σχολείο (πατήστε εδώ)
• 5.3 ΦΕ Ηλεκτρικές συσκευές_2 Καταγραφή των ηλεκτρικών συσκευών (πατήστε εδώ)
• 5.4 ΦΕ Ηλεκτρικές συσκευές_3 Καταγραφή κόστους λειτουργίας ηλεκτρικών συσκευών (πατήστε εδώ)
• 5.5 ΦΕ Ηλεκτρικές συσκευές_4 Αξιολόγηση  ηλεκτρικών συσκευών (πατήστε εδώ)
• 5.6 ΦΕ Ηλεκτρικές συσκευές_5 Ενεργειακός έλεγχος ηλεκτρικών συσκευών (πατήστε εδώ)
• 5.7 ΦΕ Μέτρηση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) (πατήστε εδώ)
• 5.8 ΦΕ Μέτρηση θερμοκρασίας σε αίθουσες του σχολείου (πατήστε εδώ)
• 5.9 ΦΕ Καταγραφή φωτισμού/φωτεινότητας (πατήστε εδώ)
• 5.10 ΦΕ Καταγραφή  κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (πατήστε εδώ)
• 5.11 Σχέδιο ερωτηματολογίου για την έρευνα της Ενεργειακής Ομάδας (πατήστε εδώ)

Βοηθητικό Υλικό:

• 5.12 ΦΕ Ηλεκτρικές συσκευές_1 Διαβάζοντας τις ενεργειακές ετικέτες (πατήστε εδώ)

Η Ενεργειακή Ομάδα επεξεργάζεται τα δεδομένα της περιήγησης και τα αποτυπώνει στον Ενεργειακό Χάρτη του σχολείου. Συγκεντρώνει τις καταγραφές κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και θέρμανσης από προηγούμενα έτη στα φύλλα εργασίας (3.2-3.4) και συνεχίζει τις τακτικές μηνιαίες καταγραφές στους μετρητές ρεύματος και φυσικού αερίου του σχολείου ώστε να συγκεντρώσει στοιχεία για την κατανάλωση ενέργειας. Συνομιλεί με ειδικούς και κάνει επισκέψεις μελέτης.

Επεξεργάζεται προτάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε επίπεδο καθημερινής ζωής της λειτουργίας του σχολείου και σε επίπεδο υποδομών αναπτύσσοντας Σχέδιο Δράσης για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του σχολείου. Συνθέτει τον Οικοκώδικα του σχολείου, ο οποίος περιέχει κανόνες συμπεριφοράς σε επίπεδο καθημερινής ζωής όλων των χρηστών του σχολικού κτιρίου που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και την βελτίωση της θερμικής άνεσης και ποιότητας κλίματος στο σχολικό κτίριο. Ενημερώνει τη σχολική κοινότητα.

Ενέργειες και υλικά και για την ολοκλήρωση του βήματος

Ενέργειες:

• Ο/η υπεύθυνος/η εκπαιδευτικός αναρτά στην Πλατφόρμα του προγράμματος τον Οικοκώδικα του σχολείου.

Φύλλα εργασίας:

• 6.1 Σχέδιο δράσης του σχολείου μας

Βοηθητικό υλικό:

• 6.2 Παράδειγμα Οικοκώδικα (πατήστε εδώ)

Η Ενεργειακή Ομάδα προετοιμάζει και πραγματοποιεί καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της σχολικής κοινότητας για το στόχο του σχολείου να εξοικονομήσει ενέργεια τουλάχιστον 5% μέσα στο έτος και την προτρέπει να ακολουθήσει τους κανόνες συμπεριφοράς του Οικοκώδικα. Παρέχει πληροφορίες σχετικά με:

• τον τρόπο λειτουργίας των παραθύρων και της θέρμανσης,
• τη σήμανση των διακοπτών φωτισμού,
• την απενεργοποίηση αχρησιμοποίητου ηλεκτρονικού εξοπλισμού,
• τη χρήση ηλεκτρικού εξοπλισμού (Stand-by) και συμβουλές για τη λειτουργία ενεργοβόρων συσκευών.

Για να πετύχει την κινητοποίηση αξιοποιεί μια ποικιλία τρόπων επικοινωνίας και μεθόδων (μαθητικά εργαστήρια, αφίσες, τραγούδια, δραματοποιήσεις, πίνακες, παρουσιάσεις, προβολή ταινίας, ιστολόγιο-blog, ιστοσελίδα του σχολείου, σχολική εφημερίδα, φυλλάδια, κ.ά.). Σηματοδοτεί το σχολείο με προτρεπτικές πινακίδες εξοικονόμησης ενέργειας τοποθετημένες σε κατάλληλα επιλεγμένα σημεία (διακόπτες, παράθυρα, συσκευές, κ.α.).

Μέλη της Ενεργειακής Ομάδας αναλαμβάνουν το ρόλο Επιθεωρητή και επιθεωρούν την πορεία της εφαρμογής του Οικοκώδικα από τη σχολική κοινότητα: Κάνουν ελέγχους για τη λειτουργία των ηλεκτρικών συσκευών, το σβήσιμο των λαμπτήρων και τις άλλες ενέργειες που έχουν συμφωνηθεί με τον Οικοκώδικα εξοικονόμησης ενέργειας και επιβραβεύουν τις τάξεις που εφαρμόζουν τα μέτρα εξοικονόμησης.

Ενέργειες και υλικά για την ολοκλήρωση του βήματος

Ενέργειες

Ο/η υπεύθυνος/η εκπαιδευτικός αναρτά στην Πλατφόρμα του προγράμματος στιγμιότυπα από την δραστηριότητα των ενεργειακών επιθεωρητών.

Βοηθητικό υλικό

• 7.1. Παράδειγμα δράσεων εφαρμογής Οικοκώδικα

Η Ενεργειακή Ομάδα διενεργεί περιοδικές μετρήσεις κατανάλωσης ενέργειας (ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο/πετρέλαιο) και μετρήσεις των συνθηκών θερμικής άνεσης (θερμοκρασία, υγρασία, ποιότητα αέρα) του σχολείου με την χρήση της Ενεργειακής Βαλίτσας και καταγράφει τα στοιχεία στα ήδη υπάρχοντα φύλλα εργασίας (3.2-3.4 και 5.1-5.10)

Ενημερώνει τακτικά τη σχολική κοινότητα για την πορεία της εξοικονόμησης ενέργειας του σχολείου και την εφαρμογή των κανόνων του Οικοκώδικα.

Διοργανώνει δράσεις για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γονέων/κηδεμόνων και της τοπικής κοινωνίας για την κλιματική κρίση και την αναγκαιότητα εξοικονόμησης ενέργειας. Μπορεί να επισκεφθεί το Δημαρχείο ως δημόσιο κτίριο και να ερευνήσει την ενεργειακή του κατάσταση και να ενημερώσει παράλληλα τις δημοτικές αρχές για τις δράσεις του σχολείου για την αποτροπή της κλιματικής κρίσης. Επίσης, μπορεί να κάνει μια στοχευμένη περιήγηση στη γειτονιά καταγράφοντας σημεία εξοικονόμησης ενέργειας (π.χ. την ύπαρξη λαμπτήρων με φωτοβολταϊκά στοιχεία, ηλιακών θερμοσιφώνων στις ταράτσες των σπιτιών, διπλών τζαμιών κ.ά.).

Ενέργειες για την ολοκλήρωση του βήματος

• Ο/η υπεύθυνος/η εκπαιδευτικός αναρτά στην Πλατφόρμα του προγράμματος υλικά και στιγμιότυπα από τις δραστηριότητες της ενεργειακής ομάδας

Η Ενεργειακή Ομάδα διερευνά με τη βοήθεια ειδικών αλλαγές τεχνικού χαρακτήρα στις υποδομές του σχολικού κτιρίου. Επεξεργάζεται και καταγράφει προτάσεις βελτίωσης των σχολικών υποδομών και τις φέρνει για συζήτηση στο Ενεργειακό Συμβούλιο με στόχο την υποβολή αιτήματος προς το Δήμο για την ενεργειακή αναβάθμιση του σχολικού κτιρίου (π.χ. αλλαγή λαμπτήρων σε led, τοποθέτηση βανών στα καλοριφέρ, ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου τους με διπλά τζάμια, μόνωση, θερμοπροσόψεις, συστήματα σκίασης, κ.ά.).

Διερευνά επίσης δυνατότητες υποστήριξης από την τοπική κοινωνία (σύλλογος γονέων και κηδεμόνων, τοπικοί επιχειρηματίες και μάστορες κλπ.).

Ενέργειες για την ολοκλήρωση του βήματος

• Ο/η υπεύθυνος/η εκπαιδευτικός αναρτά στην Πλατφόρμα του προγράμματος τις προτάσεις της Ενεργειακής Ομάδας μετά την συζήτησή τους στο Ενεργειακό Συμβούλιο

Η Ενεργειακή Ομάδα συνθέτει τη δουλειά όλης της χρονιάς και την παρουσιάζει μαζί με τα αποτελέσματα της εξοικονόμησης που πέτυχε σε όλο το σχολείο.

Προετοιμάζει επίσης αφίσα για την παρουσίαση των δράσεων της σε δημόσια εκδήλωση που οργανώνουν οι διοργανωτές του προγράμματος στο τέλος της σχολικής χρονιάς 2020/2021 με την παρουσία των δημοτικών αρχών, των γονέων κλπ.

Τέλος, η Ενεργειακή Ομάδα μαζί με τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς και τα υπόλοιπα μέλη του Ενεργειακού Συμβουλίου αξιολογούν τις επιδράσεις και τα αποτελέσματα του προγράμματος στο σχολείο τους. Συμπληρώνουν τα αντίστοιχα ερωτηματολόγια που διατίθενται από το πρόγραμμα για μαθητές/τριες, εκπαιδευτικούς και το σχολείο (διευθυντής/τρια) ως προς

• την αποτελεσματικότητα στη μείωση της ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τον αρχικό στόχο (μείωση 5%),
• την γνωστική πρόοδο σε σχέση με τον ενεργειακό και κλιματικό εγγραμματισμό,
• τις αλλαγές που έγιναν στη συμπεριφορά των χρηστών και την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών εξοικονόμησης ενέργειας,
• τα εμπόδια που εμφανίστηκαν στην υλοποίηση
• τις  προτάσεις για την εδραίωση των καλών συνηθειών των χρηστών του σχολικού κτιρίου.

Ενέργειες και υλικά για την ολοκλήρωση του βήματος

Ενέργειες:

Οι συμμετέχοντες/ουσες στο πρόγραμμα εκπαιδευτικοί και οι μαθητές/τριες μέλη της Ενεργειακής Ομάδας συμπληρώνουν το αντίστοιχο ερωτηματολόγιο.

Υλικά:

• 10.1 Ερωτηματολόγιο για μαθητές/τριες
• 10.2 Ερωτηματολόγιο για εκπαιδευτικούς
• 10.3 Ερωτηματολόγιο για το σχολείο

Τα Κέντρα Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία Ελευθερίου Κορδελιού και Αρναίας, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Βιογεωγραφίας και Οικολογίας του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, τον Δήμο Θεσσαλονίκης και το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών του ΕΛΓΟ-Δήμητρα διοργάνωσαν στις 24-25/5/2024 διήμερο δια ζώσης επιμορφωτικό σεμινάριο με τίτλο «Εκπαιδεύοντας για μια πόλη φιλική προς τους επικονιαστές». Στο σεμινάριο συμμετείχαν 50 περίπου εκπαιδευτικοί από σχολεία της Κεντρικής Μακεδονίας.

Το σεμινάριο περιλάμβανε παρουσιάσεις για

• τους επικονιαστές και τη σημασία τους, δίνοντας έμφαση στα αστικά οικοσυστήματα,
• στοιχεία των πόλεων που τις κάνουν πιο φιλικές στους επικονιαστές,
• εκπαιδευτικά εργαλεία (π.χ. εργαλεία παρατήρησης εντομόφιλων φυτών, άγριων μελισσών και άλλων επικονιαστών, φυλλάδια δραστηριοτήτων, κ.ά) που έχουν αναπτυχθεί με στόχο τη σύνδεση της σχολικής κοινότητας με το φυσικό περιβάλλον

εργαστήρια για

• εισαγωγή στην επικονίαση και
• διδακτικό σενάριο για τους επικονιαστές βασισμένο στο Διδακτικό Μοντέλο της Συστημικής του Παρατηρητή

καθώς και εργασία πεδίου σε αστικά και φυσικά οικοσυστήματα για την αναγνώριση και καταγραφή εντόμων επικονιαστών και φυτών με τη χρήση οδηγών πεδίου.

Οι παρουσιάσεις της συνάντησης είναι αναρτημένες στους ακόλουθους συνδέσμους:

Εκπαιδευτικό παιχνίδι-παιχνίδι γνωριμίας: Γυροβολιές! Μια εισαγωγή στην επικονίαση, Χρυσούλα Αθανασίου & Γεώργιος Υφαντής

Γιατί επικονιαστές; εκτιμητές και ανεκτίμητες αξίες για τη φύση, το περιβάλλον, τον άνθρωπο, Θεοδώρα Πετανίδου

Επικονίαση στο αστικό περιβάλλον, Γεώργιος Νάκας

Αστικοί χώροι πρασίνου: μετάβαση από το ανθρωποκεντρικό στο φυσιοκεντρικό, Θεοδώρα Πετανίδου

Εργαστήριο: Διδακτικό σενάριο για τους επικονιαστές βασισμένο στο Διδακτικό Μοντέλο της Συστημικής του Παρατηρητή, Ευαγγελία Μπίνιου

Εκπαιδευτικά εργαλεία του έργου LIFE4Pollinators, Θεοδώρα Πετανίδου

Τα ΚΕΠΕΑ/ ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού και Αρναίας, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Βιογεωγραφίας και Οικολογίας του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, τον Δήμο Θεσσαλονίκης και τις Υπεύθυνες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης/Σχολικών Δραστηριοτήτων των Δ/νσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρ. Μακεδονίας , διοργανώνουν διήμερο επιμορφωτικό σεμινάριο με τίτλο «Εκπαιδεύοντας για μια πόλη φιλική προς τους επικονιαστές». 

Στόχος του σεμιναρίου είναι οι εκπαιδευτικοί:

Α. να γνωρίσουν την αξία:

• των εντόμων επικονιαστών (μέλισσες, σφήκες, συρφίδες, σκαθάρια, πεταλούδες, νυχτοπεταλούδες, μελισσόμυγες) και
• των εντομόφιλων φυτών. Τα εντομόφιλα φυτά έχουν αναπτύξει μια σειρά σαγηνευτικών προσαρμογών για να δελεάσουν έντομα, όπως τα έντονα χρωματισμένα πέταλα, τα ευωδιαστά άνθη και το νόστιμο νέκταρ.

Β.  να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με την ορθή διαχείριση για τη διατήρηση των παραπάνω εντόμων και φυτών, και

Γ. να μεταφέρουν, στη συνέχεια, την εμπειρία και τις δεξιότητες που θα αποκτήσουν στους μαθητές τους και στο σχολικό περιβάλλον.

Πότε και Πού;

Το επιμορφωτικό σεμινάριο θα υλοποιηθεί δια ζώσης, το απόγευμα της Παρασκευής 24/5 στην Αίθουσα Νερού στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης· και το Σάββατο 25/5/2024 έως το μεσημέρι, σε φυσικό οικοσύστημα κοντά στην πόλη που θα ανακοινωθεί πριν την υλοποίηση του σεμιναρίου. Η μετάβαση στο πεδίο του Σαββάτου θα γίνει με μισθωμένο λεωφορείο.

Το σεμινάριο θα έχει συνολική διάρκεια 15 διδακτικών ωρών.

Ο «ΔΙΑΛΟΓΟΣ» και η «ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ για την Κοινοτική Ζωή και Δράση», τοπικές ενώσεις πολιτών του Δήμου Κορδελιού Ευόσμου, διοργανώνουν εκδήλωση με θέμα

«Η Βιωσιμότητα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και το αποτύπωμά της στον Δήμο Κορδελιού Ευόσμου».

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΚΕΠΕΑ, πρώην ΚΠΕ) Ελευθερίου Κορδελιού, την 1^η Απριλίου 2024, στις 7.00 μ.μ.

Το Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΚΕΠΕΑ/πρώην ΚΠΕ) Ελευθερίου Κορδελιού, σε συνεργασία με τις Υπεύθυνες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των Διευθύνσεων ΔΕ Ανατολικής και ΠΕ Δυτικής Θεσσαλονίκης, θέλοντας να συμβάλει στον εμπλουτισμό των μεθοδολογικών εργαλείων των εκπαιδευτικών που ενδιαφέρονται για την Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία, την αγωγή του ενεργού πολίτη και την επιστήμη των πολιτών, υλοποιεί σειρά επιμορφωτικών συναντήσεων με τίτλο «Απογευματινά εργαστήρια για την εκπαίδευση του ενεργού πολίτη». Στις επιμορφωτικές αυτές συναντήσεις, παρουσιάζονται με την μορφή ολιγόωρων βιωματικών εργαστηρίων, συμμετοχικές μέθοδοι που μπορούν να εφαρμοστούν στο σχολείο, αλλά και ενδιαφέρουσες από μεθοδολογική άποψη πρωτοβουλίες από συλλογικότητες της πόλης μας στην κατεύθυνση της αειφορίας, με τις οποίες μπορούν να έρθουν σε επαφή οι μαθητές/τριες και οι πολίτες.  

• Η τέταρτη συνάντηση – εργαστήριο θα γίνει την Πέμπτη 18 Απριλίου 2024, ώρες 17:30 -21:30, στον χώρο του ΚΕΠΕΑ/ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού, με θέμα: «Εργαστήριο οραματισμού για ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον».
• Εμψυχώτριες του εργαστηρίου θα είναι η Δρ. Αντωνία Δαρδιώτη, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ΔΔΕ Ανατολικής Θεσσαλονίκης και η Ευαγγελία Δουβαντζή, εκπαιδευτικός 1^ου Γυμνασίου Καλαμαριάς.
• Σκοπός του Εργαστηρίου είναι να βοηθήσει τις/τους εκπαιδευτικούς να σχεδιάσουν το δικό τους εργαστήριο οραματισμού στο σχολείο,   συνδιαμορφώνοντας έτσι οράματα για ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον μαζί με τους μαθητές και τις μαθήτριές τους.