H ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΜΑΣ

Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Περιβαλλοντική Παιδεία Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση αποτελεί τη μοναδική οργανωμένη εκπαιδευτική διαδικασία στο Εκπαιδευτικό μας Σύστημα που αγωνίζεται μεθοδικά να αναδείξει την πραγματική διάσταση για το περιβάλλον και τη ζωή στους νέους ανθρώπους και σε πολίτες: τη διάσταση της Περιβαλλοντικής Παιδείας. Από τη μια, η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση: Νόμοι, εγκύκλιοι, υπουργικές αποφάσεις, θεσμικά όργανα, άτομα και ό,τι άλλο υπηρετεί τη λειτουργία της. Από την άλλη, η Περιβαλλοντική Παιδεία: Τι είναι Περιβαλλοντική Παιδεία; Είναι εύκολο να ορισθεί; Περιβαλλοντική Παιδεία, είναι το «μέγιστο μάθημα», το οποίο δε διδάσκεται, δεδομένου ότι δεν έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο και οργανωμένη δομή, ούτε περιέχεται σε βιβλία. Απορρέει, ωστόσο, από τη διδασκαλία ή -πιο σωστά- κατ’ εξοχήν από τη διδασκαλία. Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση ως εκπαιδευτική διαδικασία – διδασκαλία, που αντικείμενό της είναι τα περιβάλλοντά μας ως συστήματα-πραγματικότητα με τα χαρακτηριστικά και τις δομές τους, καλλιεργεί και αναδεικνύει την Περιβαλλοντική Παιδεία. Η καλλιέργεια αυτή απορρέει από τη διαδικασία, κατά την οποία μαθητές και δάσκαλοι βρίσκονται σε μία διαρκή αλληλεπίδραση. Αυτή η αλληλεπίδραση πηγάζει από εκείνα τα βάθη, όπου σβήνουν το ατομικό «εγώ» και «εσύ», το εθνικό «εγώ» κι «εσύ», το θρησκευτικό «εγώ» κι «εσύ», το φυλετικό «εγώ» κι «εσύ», το «εγώ» και η φύση. Όλα τα «εγώ» κι «εσύ» που χωρίζουν τους ανθρώπους. Αναδεικνύεται έτσι η ταυτότητα της ζωής που ενώνει τον κόσμο και καλλιεργούνται οι αξίες που ορίζουν τις ανθρώπινες δράσεις, τις επιλογές και τις αποφάσεις για τον κόσμο και τα πράγματα. Με αυτές τις σκέψεις, στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελευθερίου – Κορδελιού προσπαθούμε:

• Να αναπτύξουμε τις παιδαγωγικές – διδακτικές διεργασίες, που θα ερμηνεύουν κριτικά τη σχέση των ανθρώπινων κοινωνιών με τη φύση και τον άνθρωπο.
• Να διαπλάσσουμε παιδαγωγικούς – διδακτικούς όρους και συνθήκες, που θα δημιουργούν αυτόνομες και αυτοσυνείδητες προσωπικότητες, ικανές να πραγματεύονται τις ανάγκες και τις προσδοκίες τους στη βάση της αλληλεγγύης, του δικαίου, της ηθικής.
• Να εφαρμόσουμε διαλογικές διεργασίες της γνώσης σε τοπικό, εθνικό, διεθνές επίπεδο.
• Να συνδέσουμε την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση – Αγωγή με το όραμα για μια άλλου είδους σχέση των ανθρώπινων κοινωνιών με τη φύση και τον άνθρωπο, μια σχέση που θα οικοδομείται και θα οικοδομεί στη βάση της συνύπαρξης με τους «άλλους».
• Να υπερβούμε την κοινωνία που αντιγράφει, αναπαράγει και υπηρετεί τον καταναλωτισμό και την αγορά εργασίας.
• Να αναδείξουμε τις έννοιες βιωσιμότητα και αειφορία ως ποιοτικά στοιχεία της καθημερινής μας ζωής, σε σχέση τόσο με τις διεργασίες της φύσης όσο και με την κοινωνία.

Γι’ αυτή την Περιβαλλοντική Παιδεία αγωνιούμε στο Κ.Π.Ε. Ελευθερίου – Κορδελιού.

• Για την παιδεία που ενεργοποιεί τους νέους ανθρώπους, τους βοηθά να κατακτήσουν νέες μορφές λόγου και κριτικής σκέψης και προωθεί τη συνεργασία με φορείς και πολίτες.
• Για τους νέους, για τους /τις συναδέλφους εκπαιδευτικούς, που δημιουργούν και μοιράζονται τη δημιουργία τους με τους συνανθρώπους τους.
• Για τον άνθρωπο που θα παρέμβει προληπτικά, διορθωτικά και βελτιωτικά στα καταστροφικά γεγονότα, που ήδη έχουν συντελεστεί.

Αυτό το χρέος έχει η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Αυτό υπηρετούμε και εμείς. Η φιλοσοφία και διδακτική των προγραμμάτων μας. Θεωρούμε το περιβάλλον ως πολύπλοκο οικο-κοινωνικό σύστημα, που οργανώνεται από βιοφυσικές και κοινωνικές διεργασίες. Το περιβάλλον αυτό, ως αντικείμενο της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (Π.Ε.), προσεγγίζεται από την Παιδαγωγική Ομάδα (Π.Ο.) ως «πραγματικότητα». Από αυτήν, η Π.Ο. επιλέγει πραγματικές καταστάσεις, φαινόμενα και γεγονότα, για να διαμορφώσει τα προγράμματα Π.Ε. και το πλαίσιο της διδακτικής τους. Σε κάθε πρόγραμμα, το περιβάλλον αντιμετωπίζεται ως ενότητα οικολογικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών διαδικασιών. Επιδιώκουμε οι μαθητές, οι νέοι, οι πολίτες:

1. να κατανοήσουν το «τι και το πώς» της πραγματικής κατάστασης, του γεγονότος, του φαινομένου και να αναπτύξουν την περιγραφική διάσταση του «λόγου» τους, μέσα από το πεδίο των εμπειριών τους.
2. να αναπτύξουν την κριτικά ερμηνευτική διάσταση, «γιατί είναι έτσι και όχι αλλιώς», συζητώντας για τις ανθρώπινες δράσεις που έχουν σχέση με την παραγωγική διαδικασία, τη διαχείριση των συστημάτων και των κοινωνικών σχηματισμών.
3. να προβληματιστούν γύρω από τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος που μελετούμε, λαμβάνοντας υπόψη θέματα αναγκών, προσδοκιών, και αλληλεγγύης για τους συνανθρώπους μας και ιδιαίτερα για τις επόμενες γενιές.
4. να εκφράσουν τον λόγο τους, τις προσδοκίες, τις επιλογές και τις αποφάσεις τους για το παρόν και το μέλλον.

Με την εφαρμογή των Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Αγωγής- Εκπαίδευσης η Παιδαγωγική Ομάδα του Κ.Π.Ε. αποσκοπεί: Περιβαλλοντικά: Να αποκτήσουν τα άτομα και οι κοινωνικές ομάδες γνώσεις και ικανότητες που θα συμβάλουν στην επίλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων και στη διαχείριση των φυσικών πόρων, στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης με σεβασμό προς όλες της μορφές ζωής. Εκπαιδευτικά: Να αποκτήσουν τα άτομα και οι κοινωνικές ομάδες γνώσεις, αξίες, ικανότητες και δεξιότητες, ώστε να ζουν αρμονικά μεταξύ τους και με το περιβάλλον. Παιδαγωγικά: Να συμβάλει η Περιβαλλοντική Αγωγή – Εκπαίδευση στη διαμόρφωση εκπαιδευτικών διαδικασιών ανοικτών στα μηνύματα της παγκόσμιας πραγματικότητας και των κοινωνικών αναγκών. Πιο συγκεκριμένα: Η εφαρμογή της εκπαιδευτικής διαδικασίας «Περιβαλλοντική Αγωγή – Εκπαίδευση» που εφαρμόζουμε στο Κέντρο αποσκοπεί στη διαμόρφωση εκείνου του παιδαγωγικού τοπίου, μέσα στο οποίο οι μαθητές/τριες:

• θα κατανοήσουν ότι το περιβάλλον, μέσα στο οποίο ζουν, επηρεάζεται από τις αποφάσεις και τις επιλογές του ανθρώπου και για το λόγο αυτό μπορεί να γίνει και διαφορετικό.
• θα γίνουν ικανοί /ες να εκφράζουν σκέψεις και συναισθήματα για τα δημιουργήματα των σύγχρονων ανθρώπινων κοινωνιών.
• θα εξοικειωθούν με τις συνεργατικές διαδικασίες, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις ανθρώπινες κοινωνίες σε δημιουργήματα περισσότερο «συμβιωτικά».
• θα προσεγγίσουν κριτικά τη σύγχρονη περιβαλλοντική πραγματικότητα και θα καλλιεργήσουν την κριτική στάση απέναντι στις κοινωνικές δομές, τους κοινωνικούς θεσμούς, τους αποφασίζοντες και τους σχεδιάζοντες, σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
• θα καλλιεργήσουν αξίες που αναδεικνύουν και προωθούν τη βιωσιμότητα των συστημάτων, μέσα στα οποία υπάρχουμε και λειτουργούμε ως άτομα και ως κοινωνία.

Αναδεικνύοντας τον κοινωνικά κριτικό χαρακτήρα της Π.Ε., η κάθε μας προσπάθεια γίνεται στην κατεύθυνση να συνδεθεί η προστασία της φύσης με την ανάπτυξη και την κοινωνική αλληλεγγύη, δικαιοσύνη. Επίπεδα στόχων:

1. Συνειδητοποίηση: Το περιβάλλον ως σύστημα του πλέγματος άνθρωπος – φύση – κοινωνία.
2. Γνώσεις: Έννοιες, συνέπειες ανθρώπινων δραστηριοτήτων, περιβαλλοντικά προβλήματα, μέτρα προστασίας
3. Στάσεις – Αξίες: Τρόπος σκέψης, εκτίμηση, ενδιαφέρον, φροντίδα, σεβασμός
4. Ικανότητες και δεξιότητες: Αναγνώριση, ανάλυση, έρευνα, μελέτη, συνεργασία, επικοινωνία
5. Συμμετοχή – Δράση